Scherp opgedeelde halfzijder Pop - Zwart Opaal Geel <> Wit Dominant op 't hok bij Lode Van Berendonck te Schilde (B)
Een HALFZIJDER (zeer zeldzaam) is een symmetrisch tweekleurig exemplaar van het mannelijk of vrouwelijk geslacht welke ook gewoon vruchtbaar kan zijn. Een halfzijder komt tot stand door een 'storing' tijdens de celdeling (somatische mutatie) De celdeling is een proces waarbij een cel zich opsplitst in twee of meer andere cellen.
Deze vruchtbare exemplaren kunnen het halfzijderfenomeen aan hun nateelt niet per definitie doorgeven.
Verschillende type's halfzijders zijn bekend. Het uiterlijk van de linker en de rechter lichaamshelft is via een relatief scherpe lijn over de ruggengraat gescheiden. Er zijn pure man – pop halfzijders.
De ene lichaamshelft laat dan de man-kenmerken zien, de andere lichaamshelft de pop-kenmerken.
Een andere mogelijkheid is dat naast deze man – pop halfzijder de vogel ook nog in het bezit is van een geslachtsgebonden mutatie. Zo zal b.v. een zwartgele man split voor agaat aan de ene zijde de zwartgele man-kenmerken en aan de andere zijde de agaatgele pop-kenmerken kunnen tonen.
Een derde type is een halfzijder in het bezit van een autosomaal verervende factor .
Een voorbeeld hiervan is een vogel uit de zwartserie die aan de ene zijde zwartgeel is en aan de andere zijde zwartwit (dominant) Zie afbeelding hierbij. Ook is er nog een vierde type halfzijder, het onduidelijke of zelfs 'nauwelijks herkenbare' type, zo zullen b.v. sommige 'halfzijder'mutanten bij lipochroomvogels niet zomaar opgemerkt kunnen worden.
De Halfzijder niet verwarren met de Gynandromorf, bij gynandromorfe exemplaren is de ene helft van het lichaam mannelijk en de andere helft vrouwelijk. Laterale gynandromorfen blijken het resultaat te zijn van een afwijking in de vroege celvorming van een bevrucht ei, met als gevolg dat de ene kant van het embryo mannelijk is geworden en de andere vrouwelijk. De afwijking ontstaat dus gewoonlijk door een verkeerde verdeling van het erfelijk materiaal tijdens de celdelingen van het ontwikkelende embryo. Hoe eerder dit optreedt, des te groter het deel van het lichaam is dat er door beïnvloed wordt. Dergelijke exemplaren zijn niet vruchtbaar omdat zij inwendig niet tot een normaal natuurlijke ontwikkeling zijn gekomen. Overigens is een gynandromorf geen hermafrodiet.Een gynandromorf is een 'foutje', een hermafrodiet niet. Een hermafrodiet is functioneel zowel mannelijk als vrouwelijk naar een 'officieel biologisch bouwplan'.
Kweek 2017 : Lode Van Berendonck. Foto en kweek 2018 : Werenfried Verswijvel.
Opzoeking, aanvulling en schikking van de tekst bij deze Halfzijder : Frans Begijn.
